Yn yr astudiaeth achos hon, rydym yn edrych ar enghraifft o wahardd cofrestrai yn dilyn achos a brofwyd o ymddygiad proffesiynol annerbyniol. Roedd y camymddwyn yn gysylltiedig â’u hymddygiad amhriodol tuag at gydweithwyr.

Crynodeb o’r achos

Cafodd CGA atgyfeiriad oddi wrth gyflogwr yn sgil diswyddo aelod cofrestredig o staff. Cafodd y cofrestrai eu diswyddo oherwydd daeth i’r amlwg eu bod wedi ymddwyn yn amhroffesiynol tuag at gydweithwyr.

Yn ystod y gwrandawiad hwn, gofynnwyd i’r Pwyllgor Priodoldeb i Ymarfer ystyried p’un a oedd yr honiadau canlynol wedi’u profi, sef bod y cofrestrai:

1. wedi arddangos ymddygiad tuag at un neu fwy o gydweithwyr a oedd:

• yn fygythiol
• yn tanseilio
• yn fychanol
• yn fwlian

2. wedi ymddwyn mewn modd anfoesgar, ymosodol a nawddoglyd tuag at gydweithwyr.

Ni fynychodd y cofrestrai’r gwrandawiad ac ni chawsant eu cynrychioli. Cadarnhaodd y cofrestrai yn ysgrifenedig, cyn y gwrandawiad, eu bod yn gwadu’r honiadau.

Ar ôl ystyried Gweithdrefnau a Rheolau Disgyblu Priodoldeb i Ymarfer a chyngor gan gynghorydd cyfreithiol annibynnol, roedd y Pwyllgor yn fodlon y gallai’r gwrandawiad fynd yn ei flaen yn absenoldeb y cofrestrai.

Canfyddiadau’r Pwyllgor

Ystyriodd y Pwyllgor (gyda chefnogaeth cynghorydd cyfreithiol annibynnol drwyddi draw) y dystiolaeth a ddarparwyd iddo a ph’un a fyddai’r cyhoedd o’r farn bod yr honiadau’n gyfystyr ag ymddygiad proffesiynol annerbyniol. 

Nodont fod y cofrestrai yn uwch aelod staff yn yr ysgol ac y dylai fod yn datblygu ac yn hyrwyddo perthnasoedd gwaith cadarnhaol ymhlith y staff, er budd addysgu disgyblion.

Hefyd, canfuont fod ymddygiad y cofrestrai yn niweidiol i ddiwylliant yr ysgol oherwydd roedd wedi ceisio codi ofn ar staff a’u bwlio, a bod ymddygiad y cofrestrai’n tanseilio’r ymddiriedaeth y dylai fod gan y staff yn yr arweinyddiaeth a ddarparwyd gan y cofrestrai.

Penderfynodd y Pwyllgor fod gorchymyn gwahardd yn gymesur ac yn briodol yn yr achos hwn, o ystyried difrifoldeb ymddygiad y cofrestrai, y diffyg dirnadaeth a’r diffyg edifar a ddangoswyd.

Mae gorchymyn gwahardd yn golygu bod cofrestriad yn cael ei ddileu am gyfnod amhenodol ac nad yw’r unigolyn yn gymwys i ymarfer mwyach yng Nghymru. Penderfynodd y Pwyllgor na allai’r cofrestrai wneud cais am gael eu hailystyried yn gymwys i gofrestru am gyfnod o ddwy flynedd.

Cod Ymddygiad ac Ymarfer Proffesiynol

Yn yr achos hwn, roedd yr unigolyn wedi torri nifer o egwyddorion y Cod, gan gynnwys:

Cyfrifoldeb Personol a Phroffesiynol

1.1 Yn cydnabod eu cyfrifoldeb personol fel delfryd ymddwyn, i gynnal ymddiriedaeth a hyder y cyhoedd yn y proffesiynau addysg, yn y gweithle a thu allan iddo.

Cydweithio

3.1 Yn parchu, yn cynorthwyo, ac yn cydweithio â chydweithwyr, dysgwyr ac eraill i gyflawni’r deilliannau dysgu gorau.

3.3 Yn ceisio datblygu a chynnal perthnasoedd gwaith proffesiynol â rhieni, gwarcheidwaid, gofalwyr, a rhanddeiliaid eraill;

3.4 Yn cyfathrebu mewn modd priodol ac effeithiol gyda phob un sy’n gysylltiedig ag addysg dysgwyr a phobl ifanc

Gwybodaeth a Dealltwriaeth Broffesiynol

5.4 Lle bo angen, yn ceisio cymorth, cyngor, ac arweiniad ac yn agored i adborth, gan ymateb iddo mewn modd cadarnhaol ac adeiladol.

Gwersi a ddysgwyd

Pan ddaethoch yn gofrestrai gyda CGA, fe wnaethoch ymrwymo i fod yn broffesiynol ym mhopeth a wnewch, gan gyfrannu at gynnal ffydd a hyder y cyhoedd yn eich proffesiwn.

Yn yr un modd ag unrhyw weithle, bydd gan eich cydweithwyr amrywiaeth o rolau, gwahanol bersonoliaethau ac arddulliau gweithio, ac mae’n bwysig rhoi pwys ar eu hamrywiol agweddau ar eu gwaith, a pharchu hynny. 

Wrth ddatblygu perthnasoedd cadarnhaol â’ch cydweithwyr, mae’n ddefnyddiol meddwl am eu disgwyliadau ohonoch chi. Fel y mae angen i ddysgwyr a phobl ifanc wybod beth sydd i’w ddisgwyl ohonyn nhw, mae angen i chi hefyd wybod beth sydd i’w ddisgwyl ohonoch chi fel cofrestrai a chydweithiwr, wrth i chi feithrin a chynnal y perthnasoedd gwaith hynny.

Darllen pellach a chanllawiau

• Canllaw arfer da: Perthnasoedd gwaith cadarnhaol
• Canllaw arfer da: Proffesiynoldeb wrth ymarfer

Yn yr astudiaeth achos hon, edrychwn ar enghraifft o atal cofrestrai yn sgil profi achos o ymddygiad proffesiynol annerbyniol yn gysylltiedig ag ymddygiad amhriodol tuag at ddysgwyr.

Crynodeb o’r achos

Cafodd CGA atgyfeiriad gan gyflogwr yn sgil diswyddo aelod cofrestredig o staff. Diswyddwyd y cofrestrai oherwydd daeth i’r amlwg eu bod wedi bod yn siarad â dysgwyr, ac am ddysgwyr, mewn modd amhriodol.

Yn ystod y gwrandawiad hwn, gofynnwyd i’r Pwyllgor Priodoldeb i Ymarfer ystyried p’un a oedd yr honiadau canlynol wedi cael eu profi, sef bod y cofrestrai:

• wedi defnyddio iaith anweddus, ddifrïol ac amhriodol (gan gynnwys rhegi) ym mhresenoldeb aelodau staff eraill, ac wedi gwneud sylwadau bychanol am ddysgwyr
• wedi ymddwyn mewn modd amhriodol neu amhroffesiynol ym mhresenoldeb cydweithwyr a dysgwyr
• wedi gadael dysgwyr heb oruchwyliaeth a heb oruchwyliaeth ddigonol

Ni ddaeth y cofrestrai i’r gwrandawiad ac ni chynrychiolwyd y cofrestrai yn y gwrandawiad. Nid oedd hi’n glir i ba raddau’r oedd y cofrestrai’n cyfaddef yr honiadau. Felly, roedd y Pwyllgor o’r farn bod yr honiadau’n cael eu gwadu.

Ar ôl ystyried Gweithdrefnau a Rheolau Disgyblu Priodoldeb i Ymarfer a chyngor gan gynghorydd cyfreithiol annibynnol, roedd y Pwyllgor yn fodlon y gallai’r gwrandawiad fynd yn ei flaen yn absenoldeb y cofrestrai.

Canfyddiadau’r Pwyllgor

Ystyriodd y Pwyllgor (gyda chymorth cynghorydd cyfreithiol annibynnol) y dystiolaeth a ddarparwyd iddo a ph’un a fyddai’r cyhoedd o’r farn bod yr honiadau’n gyfystyr ag ymddygiad proffesiynol annerbyniol.

Nododd y Pwyllgor fod ymddygiad y cofrestrai tuag at ddysgwyr, ac yn eu presenoldeb, yn amhriodol ac yn annerbyniol. Dangosodd batrwm ymddygiad a oedd yn gyfystyr â methu’n sylweddol â chyrraedd safonau disgwyliedig y cofrestrai fel athro addysg bellach (AB).

Penderfynodd y Pwyllgor fod gorchymyn gwahardd yn angenrheidiol i amddiffyn dysgwyr a phobl ifanc, i ddatgan a chynnal safonau priodol o ymddygiad proffesiynol, ac i gynnal hyder y cyhoedd yn y proffesiynau addysg.

Mae gorchymyn gwahardd yn golygu bod cofrestru’n cael ei ddileu am gyfnod penagored ac nad yw’r unigolyn yn gymwys i ymarfer yng Nghymru mwyach. Penderfynodd y Pwyllgor na allai’r cofrestrai wneud cais i gael ei ailystyried yn gymwys i gofrestru am gyfnod o ddwy flynedd.

Y Cod Ymddygiad ac Ymarfer Proffesiynol

Yn yr achos hwn, roedd yr unigolyn wedi torri nifer o egwyddorion y Cod, gan gynnwys:

1.1 yn cydnabod eu cyfrifoldeb personol fel model rôl a ffigur cyhoeddus, i gynnal ymddiriedaeth a hyder y cyhoedd yn y proffesiynau addysg, a hynny yn y gweithle a thu allan iddo.

1.2 yn cynnal perthnasoedd â dysgwyr a phobl ifanc mewn modd proffesiynol, drwy:

• gyfathrebu gyda dysgwyr a phobl ifanc yn barchus, mewn ffordd sy’n briodol iddynt
• defnyddio pob math o ddull cyfathrebu mewn modd priodol a chyfrifol, yn arbennig y cyfryngau cymdeithasol.

1.4 yn meddu ar ddyletswydd gofal dros ddiogelwch dysgwyr a’u llesiant corfforol, cymdeithasol, moesol, ac addysgol:

1.5 yn ymwybodol o’u cyfrifoldeb personol dros iechyd, diogelwch a llesiant cydweithwyr, a throstyn nhw eu hunain

2.1 yn atebol am eu hymddygiad a’u cymhwysedd proffesiynol

3.1 yn parchu, yn cynorthwyo, ac yn cydweithio â chydweithwyr, dysgwyr, pobl ifanc ac eraill i gyflawni’r deilliannau dysgu gorau.

4.2 yn gwybod, yn deall, ac yn cydymffurfio â pholisïau, gweithdrefnau, a chanllawiau cyfredol sy’n berthnasol i’w hymarfer

Gwersi a ddysgwyd

Pan fyddwch yn cofrestru gyda CGA, rydych yn ymrwymo i fod yn broffesiynol ym mhopeth a wnewch a, thrwy wneud hynny, cyfrannu at gynnal ffydd a hyder y cyhoedd yn eich proffesiwn.

Chi sy’n gyfrifol am gynnal eich ymddygiad a’ch ymarfer proffesiynol eich hun ac mae hunanfyfyrio’n barhaus yn ganolog i gynnal eich proffesiynoldeb.

I ddarparu’r deilliannau gorau i’ch dysgwyr a phobl ifanc, mae’n bwysig neilltuo amser, gofal a sylw i feithrin perthnasoedd cadarnhaol â nhw.

Deunydd darllen a chanllawiau pellach

Canllaw arfer da:  Proffesiynoldeb wrth ymarfer

Canllaw arfer da: Perthnasau gwaith cadarnhaol

 Yn yr astudiaeth achos hon, edrychwn ar enghraifft o wahardd cofrestrai yn sgil achos a brofwyd o ymddygiad proffesiynol annerbyniol yn gysylltiedig â bod o dan ddylanwad alcohol, tra’r oedd yn y gweithle.

Crynodeb o’r achos

Cafodd CGA atgyfeiriad gan gyflogwr yn sgil diswyddo aelod cofrestredig o staff. Diswyddwyd y cofrestrai oherwydd daeth i’r amlwg eu bod wedi prynu ac yfed alcohol yn ystod eu hegwyl ginio, ac wedyn dychwelyd i’r ysgol i barhau i addysgu.

Yn ystod y gwrandawiad hwn, gofynnwyd i’r Pwyllgor Priodoldeb i Ymarfer ystyried p’un a oedd yr honiadau canlynol wedi’u profi, sef bod y cofrestrai wedi dod i’r ysgol a dechrau addysgu dosbarth:

• tra’r oedd o dan ddylanwad alcohol; a/neu
• ar ôl yfed alcohol

Ni fynychodd y cofrestrai’r gwrandawiad ac ni chynrychiolwyd y cofrestrai yn y gwrandawiad. Cyfaddefodd y cofrestrai’r honiadau yn llawn.

Ar ôl ystyried y Gweithdrefnau a Rheolau Disgyblu Priodoldeb i Ymarfer a chyngor gan gynghorydd cyfreithiol annibynnol, roedd y Pwyllgor yn fodlon y gallai’r gwrandawiad fynd yn ei flaen yn absenoldeb y cofrestrai.

Canfyddiadau’r Pwyllgor

Fe wnaeth y Pwyllgor (gyda chefnogaeth cynghorydd cyfreithiol annibynnol drwy gydol yr achos) ystyried y dystiolaeth a ddarparwyd iddo a ph’un a fyddai’r cyhoedd o’r farn bod yr honiadau yn gyfystyr ag ymddygiad proffesiynol annerbyniol.

Nododd y pwyllgor fod gweithredoedd y cofrestrai wrth yfed digon o alcohol i gael effaith ar eu gallu, ac wedyn gyrru i’r ysgol cyn dychwelyd i’r ystafell ddosbarth, yn gyfystyr â bod yn sylweddol fyr o’r safonau a ddisgwylir gan athro. Penderfynodd y Pwyllgor fod angen Gorchymyn Gwahardd er mwyn amddiffyn dysgwyr a phobl ifanc er mwyn datgan a chynnal safonau priodol o ymddygiad proffesiynol ac i gynnal ymddiriedaeth y cyhoedd yn y proffesiynau addysg.

Mae Gorchymyn Gwahardd yn golygu bod cofrestru’n cael ei dynnu am gyfnod diderfyn ac nad yw’r unigolyn yn gymwys i ymarfer yng Nghymru mwyach. Penderfynodd y Pwyllgor na allai’r cofrestrai wneud cais am gael eu hailystyried yn gymwys i gofrestru am gyfnod o bum mlynedd.

Y Cod Ymddygiad ac Ymarfer Proffesiynol

Yn yr achos hwn, roedd yr unigolyn wedi torri nifer o egwyddorion y Cod, gan gynnwys:

1.1 yn cydnabod eu cyfrifoldeb personol fel model rôl a ffigur cyhoeddus, i gynnal ymddiriedaeth a hyder y cyhoedd yn y proffesiynau addysg, a hynny yn y gweithle a thu allan iddo

1.4 yn meddu ar ddyletswydd gofal dros ddiogelwch dysgwyr a phobl ifanc a’u llesiant corfforol, cymdeithasol, moesol, ac addysgol

1.5 yn ymwybodol o’u cyfrifoldeb personol dros iechyd, diogelwch a llesiant cydweithwyr, a throstyn nhw eu hunain

2.1 yn atebol am eu hymddygiad a’u cymhwysedd proffesiynol

4.2 yn gwybod, yn deall, ac yn cydymffurfio â pholisïau, gweithdrefnau, a chanllawiau cyfredol sy’n berthnasol i’w hymarfer

Gwersi a ddysgwyd

Mae cofrestreion yn dal swyddi sydd ag ymddiriedaeth a chyfrifoleb ynghlwm wrthynt, ac mae’n eglur ei bod hi’n annerbyniol bod o dan ddylanwad alcohol yn y gweithle. Mae perygl y gall ymddygiad o’r fath niweidio hyder y cyhoedd yn y proffesiwn ac mae’n risg bosibl i ddysgwyr a phobl ifanc.

Mae’r holl gofrestreion yn gyfrifol am sicrhau eu bod yn addas i ymarfer, sy’n cynnwys peidio â chael eu hamharu gan alcohol neu unrhyw sylwedd arall.

Rydym yn cydnabod bod gweithio mewn addysg yn gallu bod yn heriol ac, i rai, gall hyn arwain at ddulliau ymdopi nad ydynt yn iach.

Gyda hyn mewn golwg, datblygom ganllaw arfer da, mewn partneriaeth ag Education Support, fel dull o helpu i gefnogi iechyd meddwl a lles cofrestreion. Mae’n cynnig offer, adnoddau a ffynonellau gwybodaeth, ynghyd â manylion cyswllt sefydliadau a all gynnig help a chyngor arbenigol i chi.

Darllen a chanllawiau pellach

Canllaw arfer da: Iechyd meddwl a lles

Yn yr astudiaeth achos hon, rydym yn edrych ar enghraifft o geryddu cofrestrai yn sgil profi achos o ymddygiad proffesiynol annerbyniol yn gysylltiedig â methu datgan euogfarn wrth wneud cais am gofrestru gyda CGA.

Crynodeb o’r achos

Roedd y cofrestrai, a oedd eisoes wedi cofrestru gyda CGA fel gweithiwr cymorth dysgu AB, wedi gwneud cais i ychwanegu athro AB at eu cofnod. Yn eu cais gwreiddiol, ticion nhw flwch i gadarnhau nad oedd ganddynt unrhyw euogfarnau heb eu hamddiffyn. Fodd bynnag, wrth gwblhau’r datganiad newydd ar gyfer y cofrestriad ychwanegol, datgelon nhw fod ganddynt euogfarn am fethu â darparu sbesimen i’w ddadansoddi (gyrru neu geisio gyrru).

Ar ôl clywed yr holl dystiolaeth, gofynnwyd i’r Pwyllgor Priodoldeb i Ymarfer benderfynu p’un a brofwyd yr honiadau canlynol ai peidio, sef bod y cofrestrai:

• heb unplygrwydd ac wedi gweithredu’n anonest trwy beidio â datgan troseddau blaenorol wrth gyflwyno cais i gofrestru gyda Chyngor y Gweithlu Addysg

Hefyd, gofynnwyd i’r Pwyllgor ystyried p’un a oedd yr euogfarn ganlynol yn drosedd berthnasol:

• methu darparu sbesimen i’w ddadansoddi (gyrru neu geisio gyrru)

Mynychodd y cofrestrai’r gwrandawiad, ond ni roddodd dystiolaeth i’r Pwyllgor.

Canfyddiadau’r Pwyllgor

Ystyriodd y Pwyllgor (gyda chefnogaeth cynghorydd cyfreithiol annibynnol drwyddi draw) y dystiolaeth a ddarparwyd iddo a ph’un a oedd yr honiadau, os cawsant eu profi, yn gyfystyr â chamymddwyn a/neu drosedd berthnasol.

Canfu’r Pwyllgor fod yr euogfarn yn drosedd berthnasol am ei bod yn drosedd ddifrifol ac, wrth gyflawni’r drosedd, bod potensial i weithredoedd y cofrestrai effeithio ar ddiogelwch y cyhoedd.

Daeth y Pwyllgor i’r casgliad, at ei gilydd, bod gweithredoedd y cofrestrai, trwy beidio â datgelu’r euogfarn gyda’r cais, fwy na thebyg yn fwriadol. Felly, eu barn nhw oedd bod ymddygiad y cofrestrai yn anonest ac yn dangos diffyg unplygrwydd.

Gosododd y Pwyllgor Gerydd ar gofrestriad yr unigolyn am ddwy flynedd. Roedd hyn yn golygu y byddent yn gallu parhau i weithio fel person cofrestredig am gyfnod y Cerydd, ond byddai’r Cerydd i’w weld gan unrhyw un a oedd yn chwilio’r Gofrestr Ymarferwyr Addysg.

Y Cod Ymddygiad ac Ymarfer Proffesiynol

Yn yr achos hwn, roedd yr unigolyn wedi torri egwyddorion canlynol y Cod.

Mae cofrestreion:

• yn cydnabod eu cyfrifoldeb personol fel model rôl a ffigur cyhoeddus, i gynnal ymddiriedaeth a hyder y cyhoedd yn y proffesiynau addysg, a hynny yn y gweithle a thu allan iddo

2.2 yn ymddwyn yn onest, a chydag unplygrwydd, yn arbennig mewn perthynas â’r canlynol:

• cyfathrebu gyda CGA, gan ei hysbysu am unrhyw euogfarn droseddol neu rybuddiad cofnodadwy, neu gyfyngiad a osodir ar eu hymarfer gan unrhyw gorff arall

Gwersi a ddysgwyd

Mae bod yn agored ac yn onest yn rhinweddau hanfodol i bob cofrestrai. Gall hepgor gwybodaeth berthnasol, boed yn fwriadol neu’n ddamweiniol, godi cwestiynau am eich unplygrwydd ac effeithio’n andwyol ar ffydd y cyhoedd yn y proffesiwn.

Dyma ychydig o gyngor i’ch helpu wrth lenwi eich ffurflen:

• darllenwch bob rhan o’r ffurflen gais a’r canllawiau yn ofalus a chymryd eich amser
• holwch CGA os nad ydych chi’n glir am unrhyw agwedd ar y ffurflen neu’r datganiadau, a’r hyn y gofynnir i chi ei wneud
• byddwch yn onest ym mhob rhan sy’n berthnasol i chi – cofiwch, a chithau’n gofrestrai, bod hyder y cyhoedd yn cael ei ymddiried ynddoch chi ac mae gonestrwydd ym mhob datganiad yn ganolog i gynnal hyn
• dywedwch wrthym os bydd rhywbeth yn newid, dim ots er pryd rydych chi wedi cofrestru, mae angen i ni wybod am unrhyw newidiadau perthnasol

Deunydd darllen a chanllawiau pellach

• Canllaw arfer da: Bod yn weithiwr proffesiynol agored a gonest
• Cod Ymddygiad ac Ymarfer Proffesiynol

Os nad ydych yn siŵr p’un a oes rhywbeth y mae angen i chi ei ddatgelu i ni, cysylltwch â’r This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it..

Yn yr astudiaeth achos hon, edrychwn ar enghraifft o wahardd cofrestrai yn sgil profi achos o ymddygiad proffesiynol annerbyniol yn gysylltiedig â ffugio gwaith dysgwyr.

Crynodeb o’r achos

Cafodd CGA atgyfeiriad gan gyflogwyr yn sgil diswyddo aelod cofrestredig o staff. Diswyddwyd y cofrestrai gan eu bod wedi ffugio gwaith dysgwyr trwy ei gwblhau eu hun. Hefyd, roeddent wedi lanlwytho’r gwaith fel tystiolaeth yn y broses gymhwyso.

Ar ôl clywed yr holl dystiolaeth, gofynnwyd i’r Pwyllgor Priodoldeb i Ymarfer benderfynu p’un a brofwyd yr honiadau canlynol ai peidio, sef bod y cofrestrai:

• wedi cwblhau gwaith ar ran nifer o ddysgwyr gwahanol
• wedi llwytho’r gwaith i e-bortffolios y dysgwyr i’w hasesu, gan gyflwyno gwaith fel petai’n waith y dysgwyr, er nad dyna’r achos
• wedi cwblhau cofnod arsylwi a wnaeth ddatgan eu bod wedi arsylwi dysgwyr, er nad dyna’r achos

Ni fynychodd y cofrestrai y gwrandawiad na chael eu cynrychioli.

Ar ôl ystyried y Gweithdrefnau a Rheolau Disgyblu Priodoldeb i Ymarfer a chyngor gan gynghorydd cyfreithiol annibynnol, roedd y Pwyllgor yn fodlon y gallai’r gwrandawiad fynd yn ei flaen yn absenoldeb y cofrestrai.

Canfyddiadau’r Pwyllgor

Ystyriodd y Pwyllgor (gyda chefnogaeth cynghorydd cyfreithiol annibynnol drwyddi draw) y dystiolaeth a ddarparwyd iddo a ph’un a oedd yr honiadau, os cawsant eu profi, yn gyfystyr â chamymddwyn.

Canfu’r Pwyllgor fod ymddygiad y cofrestrai wedi torri polisïau a phrosesau eu cyflogwr ac wedi cael effaith andwyol ar ddysgwyr. Effaith hyn oedd bod eu hasesiadau wedi’u peryglu. Canfu’r Pwyllgor fod y cofrestrai wedi methu ymddwyn mewn ffordd ddibynadwy a’u bod wedi ymddwyn mewn ffordd anonest a heb unplygrwydd.

Penderfynodd y Pwyllgor osod Gorchymyn Gwahardd. Mae hyn yn golygu bod y cofrestriad yn cael ei ddileu am gyfnod amhenodol ac ni all yr unigolyn ymarfer mwyach yng Nghymru yn ei gategori cofrestru. Penderfynodd y Pwyllgor na fyddai’r cofrestrai’n gallu gwneud cais i’w ailystyried yn gymwys i’w gofrestru am gyfnod o 5 mlynedd. 

Y Cod Ymddygiad ac Ymarfer Proffesiynol

Yn yr achos hwn, roedd yr unigolyn wedi torri egwyddorion canlynol y Cod.

Mae cofrestreion:

1.1 yn cydnabod eu cyfrifoldeb personol fel model rôl a ffigur cyhoeddus, i gynnal ymddiriedaeth a hyder y cyhoedd yn y proffesiynau addysg, a hynny yn y gweithle a thu allan iddo

1.4 yn meddu ar ddyletswydd gofal dros lesiant moesol ac addysgol dysgwyr

2.1 yn atebol am eu hymddygiad

2.2 yn ymddwyn yn onest, a chydag unplygrwydd, yn arbennig mewn perthynas ag asesu a thasgau’n gysylltiedig ag arholiadau

4.1 yn gwybod, yn defnyddio, ac yn cymryd cyfrifoldeb dros safonau proffesiynol perthnasol yn eu proffesiwn penodol drwy gydol eu gyrfa 

4.2 yn gwybod, yn deall, ac yn cydymffurfio â pholisïau, gweithdrefnau, a chanllawiau cyfredol sy’n berthnasol i’w hymarfer

Gwersi a ddysgwyd

Mae mesur cynnydd addysgol dysgwyr a phobl ifanc yn rhan bob dydd o fywyd ym mhob sector addysg a hyfforddiant. Felly, mae’n debygol y bydd mwyafrif helaeth y cofrestreion yn ymwneud rywsut â’r maes hwn yn ystod eu gyrfa.

Os bydd rhywbeth yn mynd o’i le, ceisiwch gyngor a chymorth ar y cyfle cyntaf posibl gan eich rheolwr llinell, undeb llafur, cymdeithas broffesiynol neu, ar y lleiaf, rhywun rydych chi’n ymddiried ynddo os cewch eich hun mewn unrhyw rai o’r sefyllfaoedd canlynol.

Rydych chi:

• yn methu ymdopi â’ch cyfrifoldebau a/neu eich llwyth gwaith yn gysylltiedig ag arholi neu asesu
• yn ystyried cymryd camau a all eich peryglu fel gweithiwr proffesiynol
• yn teimlo dan bwysau i dorri corneli wrth gwblhau unrhyw ran o ddogfen swyddogol, gan gynnwys llofnodion
• yn teimlo na allwch chi, neu na ddylech chi, lofnodi unrhyw fath o ddatganiad yn ymwneud ag arholiadau ac asesiadau
• o’r farn bod y canllawiau gorfodol y mae disgwyl i chi a’ch cydweithwyr eu dilyn wedi’u torri
• yn meddwl bod unplygrwydd cofnodion sy’n gysylltiedig ag arholi neu asesu wedi cael eu peryglu

Mae dweud wrth rywun yn gynnar fod problem yn hanfodol.

Deunydd darllen a chanllawiau pellach

• Canllaw arfer da: Profi, asesu, arholiadau, a goruchwylio
• Cod Ymddygiad ac Ymarfer Proffesiynol

Yn yr astudiaeth achos hon, rydym yn bwrw golwg ar enghraifft o wahardd cofrestrai ar ôl profi achos o ymddygiad proffesiynol annerbyniol yn gysylltiedig â chamliwio’u cymwysterau.

Crynodeb o’r achos

Cafodd CGA atgyfeiriad gan gyflogwr ar ôl diswyddo aelod cofrestredig o staff. Diswyddwyd y cofrestrai oherwydd darganfuwyd eu bod wedi camliwio eu cymwysterau wrth wneud cais am waith. Wedi hynny, daeth i’r amlwg fod y cofrestrai wedi camliwio yn yr un ffordd i gyn-gyflogwyr eraill, ac wedi darparu gwybodaeth anghywir, wedi’i ffugio, i CGA.

Ar ôl clywed yr holl dystiolaeth, gofynnwyd i’r Pwyllgor Priodoldeb i Ymarfer benderfynu p’un a brofwyd yr honiadau canlynol ai peidio, sef bod y cofrestrai:

• wedi darparu gwybodaeth anghywir i gyflogwyr a CGA wrth wneud cais am waith/cofrestru
• wedi cyflwyno llythyr canlyniad disgyblu wedi’i ddiwygio i ddarpar gyflogwr i awgrymu eu bod wedi cael cosb ddisgyblu lai difrifol ar gyfer ymddygiad blaenorol, nad oedd yn wir
• wedi cyflwyno tystysgrifau cymwysterau annilys i CGA

Nid oedd y cofrestrai wedi mynychu’r gwrandawiad, ac ni chynrychiolwyd ef ychwaith.

Ar ôl ystyried y Gweithdrefnau a Rheolau Disgyblu Priodoldeb i Ymarfer a chyngor gan gynghorydd cyfreithiol annibynnol, roedd y Pwyllgor yn fodlon y gallai’r gwrandawiad symud ymlaen yn ei absenoldeb.

Canfyddiadau’r Pwyllgor

Ystyriodd y Pwyllgor (gyda chefnogaeth cynghorydd cyfreithiol annibynnol drwyddi draw) y dystiolaeth a ddarparwyd iddo a ph’un a oedd yr honiadau, os cawsant eu profi, yn gyfystyr â chamymddwyn.

Nododd y Pwyllgor fod ymddygiad y cofrestrai’n cynnwys tair ysgol wahanol a’r CGA fel eu rheoleiddiwr, a’i fod wedi digwydd dros gyfnod o nifer o flynyddoedd. Penderfynodd fod eu hymddygiad yn gamarweiniol, yn anonest ac yn dangos diffyg unplygrwydd.

Penderfynodd y Pwyllgor fod angen Gorchymyn Gwahardd i amddiffyn dysgwyr, i gynnal safonau ymddygiad proffesiynol cywir, ac i gynnal hyder y cyhoedd yn y proffesiwn addysg.

Mae Gorchymyn Gwahardd yn golygu bod y cofrestriad yn cael ei ddileu am gyfnod amhenodol ac ni all yr unigolyn ymarfer mwyach yng Nghymru yn ei gategori cofrestru. Penderfynodd y Pwyllgor na fyddai’r cofrestrai’n gallu gwneud cais i’w ailystyried yn gymwys i’w gofrestru am gyfnod o 5 mlynedd.

Y Cod Ymddygiad ac Ymarfer Proffesiynol

Yn yr achos hwn, roedd yr unigolyn wedi torri egwyddorion canlynol y Cod.

Mae cofrestreion:

1.1 yn cydnabod eu cyfrifoldeb personol fel model rôl a ffigur cyhoeddus, i gynnal ymddiriedaeth a hyder y cyhoedd yn y proffesiynau addysg, a hynny yn y gweithle a thu allan iddo

2.1 yn atebol am eu hymddygiad a’u cymhwysedd proffesiynol
2.2 yn ymddwyn yn onest, a chydag unplygrwydd, yn arbennig mewn perthynas â’r canlynol:

• rhinweddau, profiad, a chymwysterau personol
• geirdaon, datganiadau a wneir, ac wrth lofnodi dogfennau
• cyfathrebu gyda CGA, gan ei hysbysu am unrhyw euogfarn droseddol gofnodadwy, neu gyfyngiad a osodir ar eu hymarfer gan unrhyw gorff arall
• eu cyflogwr, ac adrodd unrhyw fater sy’n ofynnol gan delerau ac amodau eu cyflogaeth

4.1 Yn gwybod, yn defnyddio, ac yn cymryd cyfrifoldeb dros safonau proffesiynol perthnasol yn eu proffesiwn penodol drwy gydol eu gyrfa

Gwersi a ddysgwyd

Fel cofrestrai, nid yw eich ymrwymiad i unplygrwydd proffesiynol yn agored i drafodaeth. Mae ffugio gwybodaeth, neu gamliwio cymwysterau, yn fwriadol, yn dor ymddiriedaeth ddifrifol sy’n tanseilio hyder y cyhoedd yn y proffesiwn ac yn peryglu eich gyrfa.

• Mae gonestrwydd yn hanfodol: gall camarwain cyflogwyr, cyrff rheoleiddio neu randdeiliaid eraill arwain at ganlyniadau difrifol, gan gynnwys gwaharddiad parhaol rhag ymarfer.
• Materion unplygrwydd: mae cynnal eich enw da proffesiynol yn golygu cyflwyno eich cymwysterau a’ch profiadau yn onest. Mae unrhyw wyro o’r safonau hyn yn peryglu ymddiriedaeth, a all effeithio ar y proffesiwn addysg cyfan.
• Canlyniadau anonestrwydd: mae’r achos hwn yn dangos bod anonestrwydd yn gallu arwain at dynnu rhywun o’r proffesiwn am gyfnod amhenodol, gan effeithio ar eich bywoliaeth a’ch enw da. Mae ymddwyn gydag unplygrwydd yn hanfodol i amddiffyn eich gyrfa a’r dysgwyr/pobl ifanc rydych chi’n eu gwasanaethu.

Darllen ychwanegol a chanllawiau

• Cod Ymddygiad ac Ymarfer Proffesiynol
• Canllaw arfer da: Bod yn weithiwr proffesiynol agored a gonest

Rhagor o wybodaeth am ein gwaith priodoldeb i ymarfer.

Yn yr astudiaeth achos hon, edrychwn ar enghraifft o achos lle rhoddwyd cerydd i gofrestrai yn dilyn achos a brofwyd o ymddygiad proffesiynol annerbyniol, yn ymwneud â’i ddefnydd o gyfryngau cymdeithasol.

Crynodeb o’r achos

Cafodd Cyngor y Gweithlu Addysg (CGA) atgyfeiriad gan gyflogwr ar ôl i aelod o staff cofrestredig gael ei ddiswyddo. Diswyddwyd y cofrestrai oherwydd y bu’n rhannu negeseuon personol, trwy Facebook Messenger, gyda chyn-ddysgwr.

Yn ystod y gwrandawiad hwn, gofynnwyd i’r Pwyllgor Priodoldeb i Ymarfer ystyried p’un a oedd yr honiadau canlynol wedi’u profi:

• bod yr unigolyn wedi defnyddio cyfryngau cymdeithasol yn amhriodol ac yn amhroffesiynol gyda chyn-ddysgwr sy’n blentyn o hyd
• o ganlyniad i’w ymddygiad, nad oedd yr unigolyn wedi cydymffurfio â hyfforddiant diogelu

Nid oedd y cofrestrai wedi mynychu’r gwrandawiad, ac ni chynrychiolwyd ef ychwaith.

Ar ôl ystyried y Gweithdrefnau a Rheolau Disgyblu Priodoldeb i Ymarfer a chyngor gan gynghorydd cyfreithiol annibynnol, roedd y Pwyllgor yn fodlon y gallai’r gwrandawiad symud ymlaen yn ei absenoldeb.

Canfyddiadau’r Pwyllgor

Ystyriodd y Pwyllgor (gyda chymorth cynghorydd cyfreithiol annibynnol drwy gydol yr achos) y dystiolaeth a ddarparwyd iddo a ph’un a fyddai’r cyhoedd o’r farn bod yr honiadau’n gyfystyr â chamymddwyn, o ystyried natur agored i niwed y dysgwyr dan sylw.

Canfu fod yr holl honiadau wedi’u profi a gosododd Gerydd ar gofrestriad yr unigolyn am gyfnod o ddwy flynedd. Roedd hyn yn golygu y byddai’n gallu parhau i weithio fel cofrestrai ar hyd cyfnod y Cerydd, ond y byddai’r Cerydd yn weladwy’n gyhoeddus i unrhyw un a fyddai’n chwilio’r Gofrestr Ymarferwyr Addysg.

Y Cod Ymddygiad ac Ymarfer Proffesiynol

Yn yr achos hwn, roedd yr unigolyn yn torri sawl un o egwyddorion y Cod, gan gynnwys:

1.1 yn cydnabod eu cyfrifoldeb personol fel model rôl a ffigur cyhoeddus, i gynnal ymddiriedaeth a hyder y cyhoedd yn y proffesiynau addysg, a hynny yn y gweithle a thu allan iddo

1.2 yn cynnal perthnasoedd â dysgwyr a phobl ifanc mewn modd proffesiynol, drwy:

• gyfathrebu â dysgwyr a phobl ifanc yn barchus, mewn ffordd sy’n briodol iddynt
• defnyddio pob math o ddull cyfathrebu mewn modd priodol a chyfrifol, yn arbennig y cyfryngau cymdeithasol
• cynnal ffiniau proffesiynol

2.1 yn atebol am eu hymddygiad a’u cymhwysedd proffesiynol

2.4 yn glynu wrth safonau ymddygiad cyfreithlon, mewn modd sy’n cyd-fynd â bod yn aelod o’r proffesiwn addysg

4.2 yn gwybod, yn deall ac yn cydymffurfio â pholisïau, gweithdrefnau a chanllawiau cyfredol sy’n berthnasol i’w hymarfer

4.3 yn gwybod, yn deall ac yn cydymffurfio â pholisïau, gweithdrefnau a chanllawiau diogelu cyfredol sy’n berthnasol i’w hymarfer

Gwersi a ddysgwyd

Mae’r cyfryngau cymdeithasol yn arf pwerus ac mae llawer ohonom yn eu defnyddio bob dydd i ffurfio a chynnal perthnasoedd personol a phroffesiynol, rhannu newyddion, a chefnogi datblygiad proffesiynol. Ond i addysgwyr, mae cyfrifoldebau a risgiau penodol yn gysylltiedig.

Mae’r Cod yn amlinellu’n glir yr hyn a ddisgwylir gennych fel ymarferydd addysg ac mae yno i helpu i arwain eich crebwyll a’ch penderfyniadau.

Dyma rai pwyntiau pwysig i’w cofio wrth ddefnyddio cyfryngau cymdeithasol.

• Gwiriwch bolisïau a gweithdrefnau eich sefydliad – defnyddiwch sianeli cyfathrebu swyddogol a chytunedig yn unig.
• Parchwch gyfrinachedd – peidiwch â thrafod dysgwyr, pobl ifanc, rhieni, cydweithwyr, na’ch gweithle. A pheidiwch byth â rhannu gwybodaeth bersonol na chyfrinachol ar-lein, p’un a yw’n ymwneud â chi neu bobl eraill.
• Cynhaliwch ffiniau – weithiau, gall natur anffurfiol cyfryngau cymdeithasol gymylu’r ffiniau rhwng ein bywydau proffesiynol a phersonol. Gwnewch yn siŵr eich bod yn cynnal yr un ffiniau ag y byddech wrth ryngweithio all-lein.
• Byddwch yn barchus ac yn garedig – mae’r hyn rydych yn ei ddweud ar-lein yn adlewyrchu arnoch chi, eich cyflogwr, a’ch proffesiwn. Dylech drin pobl eraill â’r un cwrteisi ag y byddech petaech yn ymgysylltu wyneb yn wyneb.
• Ceisiwch osgoi cynnwys amhriodol – cofiwch, gall eich ymddygiad ar-lein arwain at ganlyniadau difrifol, gan gynnwys camau gweithredu troseddol neu sifil.

Nid yw’r safonau a ddisgwylir gennych yn newid ar-lein. Gall gweithredu’n broffesiynol bob amser helpu i sicrhau nad yw’ch cofrestriad yn destun amheuaeth.

Darllen ychwanegol a chanllawiau

• Cod Ymddygiad ac Ymarfer Proffesiynol
• Canllaw arfer da: Defnyddio cyfryngau cymdeithasol yn gyfrifol
• Gweminar Cyfryngau Cymdeithasol a’r Cod
• Animeiddiad: Y cod ar waith: cyfryngau cymdeithasol a’r Cod

Rhagor o wybodaeth am ein gwaith priodoldeb i ymarfer.