Cyngor y Gweithlu Addysg

Gweithwyr cymorth dysgu ysgol

Mae nifer y gweithwyr cymorth dysgu ysgol gofrestredig wedi cynyddu 27.4% ers 2017 a 10.1% yn y flwyddyn diwethaf i 42,585 yn 2022.

Mae cyfran uwch (85.9%) yn fenywaidd o gymharu â'r grwpiau cofrestru eraill. Athrawon ysgol yw’r grŵp uchaf nesaf.

Mae 16.2% o dan 25 oed, sydd wedi cynyddu o 14.4%% ers 2021. Sydd yn gryn dipyn yn uwch nag athrawon ysgol, gyda 4.1% yn dod o fewn yr ystod oedran hyn.

Mae 69.0% wedi nodi eu hethnigrwydd fel Gwyn a 4.1% wedi nodi eu hethnigrwydd fel grŵp leiafrif ethnig Du neu Asiaidd. Nododd 42.2% o weithwyr cymorth dysgu ysgol mai Cymry ydyn nhw o ran eu hunaniaeth genedlaethol. (25.8% yn anhysbys yn y ddau).

Gall 19.9% siarad Cymraeg, ac mae 16.6% wedi datgan eu bod yn gallu gweithio trwy gyfrwng y Gymraeg. (22.2% a 22.4% yn anhysbys).

Athrawon AB

Mae nifer yr athrawon AB cofrestredig yn 2022 (6,702) yn 5.4% uwch nag yn 2016 (6,358).

Mae’r rhaniad rhwng y rhywiau'n wahanol i grwpiau cofrestryddion eraill gyda cyfrannedd uwch o gwrywod; 59.6% fenywaidd, 40.4% wrywaidd.

Mae'r gweithlu AB yn hŷn na'r gweithlu ysgol, gyda 45.6% yn 50 oed ac yn hŷn o gymharu â 25.3% o athrawon ysgol.

Nododd 75.4% o athrawon AB mai gwyn oedd eu hethnigrwydd a nododd 3.6% mai Du, Asiaidd neu grŵp leiafrif ethnig oedd eu hethnigrwydd. Nododd 44.3% mai Cymry oedden nhw o ran eu hunaniaeth genedlaethol a 25.9% mai Prydeinwyr oedden nhw. (18.5% yn anhysbys yn y ddau).

Mae 16.7% yn siaradwyr Cymraeg rhugl neu weddol rugl ac 11.8% yn gallu gweithio drwy gyfrwng y Gymraeg. (15.6% yn anhysbys yn y ddau).

Mae 84.8% o gofnodion athrawon AB yn cynnwys gwybodaeth am gymwysterau (15.2% yn anhysbys). O'r ymarferwyr hynny, mae 74.7% wedi cofnodi cymhwyster ar lefel 6 neu'n uwch.

Gweithwyr cymorth dysgu AB

Mae'r nifer sydd wedi'u cofrestru yn y categori gweithiwr cymorth dysgu AB wedi cynyddu o 4,222 yn 2017 i 5,556 yn 2022 sydd yn briodolir yn bennaf i’r nifer sydd wedi nawr wedi cofrestru mewn categorïau cofrestru lluosog (3,564 o’r 5,556) er mwyn gallu gweithio ar draws sectorau.

Mae mwyafrif y gweithwyr cymorth dysgu AB yn fenywaidd (68.8%) sy’n wahanol i athrawon AB lle mae’r rhyw mwy gytbwys. (59.6% benywaidd; 40.4% gwrywaidd).

Mae gweithwyr cymorth dysgu AB yn weithlu iau nag athrawon AB am fod 64.2% o’r gweithlu o dan 50 oed, o gymharu â 54.4% o athrawon AB. Mae 19.7% o weithwyr cymorth dysgu AB o dan 30 oed.

Nododd 79.1% o weithwyr cymorth dysgu AB mai Gwyn oedd eu hethnigrwydd a nododd 5.1% mai Du, Asiaidd neu grŵp leiafrif ethnig oedd eu hethnigrwydd. Nododd 44.6% mai Cymry oedden nhw o ran eu hunaniaeth genedlaethol a 28.9% mai Prydeinwyr oedden nhw. (13.4% yn anhysbys).

Gall 14.8% siarad Cymraeg, ac mae 10.2% wedi datgan eu bod yn gallu gweithio trwy gyfrwng y Gymraeg. (11.4% a 11.3% yn anhysbys)

Ymarferwyr dysgu seiliedig ar waith

Mae nifer y rhai sydd wedi'u cofrestru yn y categori dysgu seiliedig ar waith wedi aros yn gyson â 2021.

Mae 63.6% o ymarferwyr DSW yn fenywaidd a 36.4% yn wrywaidd.

Fel athrawon ysgol, mae ystod oedran ymarferwyr DSW yn gytbwys, gyda lledaeniad da o ymarferwyr ar draws yr ystodau oedran 30-60.

Nododd 78.9% o ymarferwyr DSW mai Gwyn oedd eu hethnigrwydd a nododd 2.0% mai Du, Asiaidd neu grŵp leiafrif ethnig oedd eu hethnigrwydd. Nododd 46.1% mai Cymry oedden nhw o ran eu hunaniaeth genedlaethol a 26.2% mai Prydeinwyr oedden nhw. (16.9% yn anhysbys)

Dywedodd 13.0% o ymarferwyr dysgu seiliedig ar waith sydd wedi gwneud datganiad eu bod yn gallu siarad Cymraeg, a gall 9.7% weithio trwy gyfrwng y Gymraeg. (11.2% a 11.3% yn anhysbys).

Mae 79.1% o gofnodion ymarferwyr dysgu seiliedig ar waith yn cynnwys gwybodaeth am gymwysterau, ac o'r rheiny, mae 52.1% yn meddu ar gymhwyster ar lefel 5 neu’n uwch.

Gweithwyr ieuenctid a gweithwyr cymorth ieuenctid cymwysedig

Mae gweithwyr ieuenctid a gweithwyr cymorth ieuenctid yn gymwys i gofrestru gyda CGA os ydynt yn meddu ar un o'r cymwysterau gorfodol a restrir yn Rheoliadau. Gweler Gwneud cais i Gofrestru. Ychydig iawn o amrywiad sydd wedi bod yn y niferoedd sydd wedi cofrestru yn y sector gwaith ieuenctid ers 2018.

Fel y categorïau cofrestru eraill, mae gweithwyr y sector gwaith ieuenctid yn fenywaidd yn bennaf gan roi cyfrif am 67.3% o weithwyr ieuenctid a 66.9% o weithwyr cymorth ieuenctid.

Mae proffil oedran gweithwyr ieuenctid a gweithwyr cymorth ieuenctid yn gytbwys.

Datganod 69.2% o weithwyr ieuenctid a 70.9% o’r cymorth ieuenctid eu hethnigrwydd fel Gwyn a 3.8% a 2.4% eu hethnigrwydd fel Du, Asiaidd neu grŵp ethnig lleiafrifol. (25.9% a 24.3% yn anhysbys).

Mae 44.7% a 49.6% yn y drefn honno wedi nodi mai Cymry ydyn nhw o ran eu hunaniaeth genedlaethol, gyda 21.4% a 19.4% yn nodi mai Prydeinwyr ydyn nhw. (25.9% a 24.3% yn anhysbys).

Gall 10.6% o weithwyr ieuenctid siarad Cymraeg, ac mae 8.0% wedi datgan eu bod yn gallu gweithio trwy gyfrwng y Gymraeg (19.5% a 19.8% yn anhysbys).

Gall 15.5% o weithwyr cymorth ieuenctid siarad Cymraeg, ac mae 11.7% wedi datgan eu bod yn gallu gweithio trwy gyfrwng y Gymraeg. (21.0% anhysbys yn y ddau).