Sefydlodd Mesur y Gymraeg (Cymru) 2011 fframwaith cyfreithiol i osod dyletswydd statudol ar gyrff cyhoeddus yng Nghymru i gydymffurfio â safonau newydd y Gymraeg.
Mae’r safonau hyn yn gosod disgwyliadau clir arnom i ddarparu gwasanaethau yn Gymraeg i’n cofrestreion, ein rhanddeiliaid a’r cyhoedd, a hyrwyddo’r defnydd ar y Gymraeg trwy ein holl wasanaethau.
Mae’n ofynnol i ni gydymffurfio â 148 o safonau sy’n cwmpasu cyflenwi gwasanaethau, materion gweithredol, llunio polisïau a chadw cofnodion.
Darllenwch Safonau’r Gymraeg y mae’n ofynnol i ni gydymffurfio â nhw .
Sut rydym ni’n cydymffurfio â’r safonau
Safonau darparu gwasaneth
- Mae’r holl staff yn gwybod sut i ymateb i ohebiaeth (llythyr ac e-bost), ateb y ffôn, trefnu a chynnal cyfarfodydd, a chyfarch ymwelwyr
- Mae gennym system ffôn sy’n galluogi’r galwr i ddewis iaith
- Mae neges ein peiriant ateb yn ddwyieithog
- Mae holl aelodau’r staff yn ateb y ffôn gyda chyfarchiad dwyieithog cychwynnol ac, os deialwyd llinellau uniongyrchol, maent yn trosglwyddo’r alwad i gydweithiwr Cymraeg ei iaith os dyna sy’n well gan y galwr ac nid yw’n gallu darparu’r gwasanaeth hwn ei hun
- Mae’r holl ddogfennau cyhoeddus a luniwn, gan gynnwys cylchlythyron a negeseuon ar y cyfryngau cymdeithasol, yn ddwyieithog ac yn cael eu cyhoeddi ar yr un pryd
- Rydym yn darparu gwasanaethau cyfieithu ar y pryd fel y bo’n briodol ar gyfer cyfarfodydd rhwng staff a phartïon allanol
- Rydym yn darparu cyfieithu ar y pryd llawn ym mhob digwyddiad cyhoeddus a drefnwn, gan ganiatáu i gyflwynwyr ac aelodau’r gynulleidfa gymryd rhan yn y Gymraeg neu’r Saesneg
- Mae cofrestreion sy’n ymwneud â’n hachosion priodoldeb i ymarfer yn gallu gofyn am gynnal eu gwrandawiad yn Gymraeg
- Mae tystion sy’n rhoi tystiolaeth mewn gwrandawiadau priodoldeb i ymarfer yn gallu rhoi tystiolaeth yn Gymraeg
- Mae ein gwefan (gan gynnwys unrhyw ffurflenni ar-lein) yn ddwyieithog
- Mae’r holl arwyddion, hysbysiadau cyhoeddus a hysbysebion yn ddwyieithog
- Rydym yn cyhoeddi pob tendr am gontract yn ddwyieithog a chaiff ymatebwyr eu gwahodd i’w gyflwyno yn eu dewis iaith
- Rydym yn ymateb yn Gymraeg i’r holl dendrau sy’n dod i law yn Gymraeg a chynhelir cyfweliadau gyda chymorth cyfieithydd ar y pryd, lle y bo’n briodol
- Rydym wrthi’n datblygu cronfa ddata ganolog newydd a fydd yn cofnodi dewis iaith unigolyn (delir y wybodaeth hon gan bob tîm ar hyn o bryd)
Safonau llunio polisi
- Rydym yn ystyried effeithiau unrhyw bolisi newydd (neu ddigwyddiadau i bolisi) ar gyfleoedd i bobl ddefnyddio’r Gymraeg ac rydym yn sicrhau nad yw’r Gymraeg yn cael ei thrin yn llai ffafriol na’r Saesneg fel rhan o asesiad effaith integredig
- Pan fyddwn yn cyhoeddi dogfen ymgynghori, rydym yn ceisio barn ar yr effeithiau y byddai’r polisi dan sylw yn eu cael ar gyfleoedd i bobl ddefnyddio’r Gymraeg a sicrhau nad yw’r Gymraeg yn cael ei thrin yn llai ffafriol na’r Saesneg
- Os byddwn yn ymgymryd ag ymchwil neu’n comisiynu ymchwil gyda’r nod o gynorthwyo â llunio polisi, byddwn yn sicrhau bod yr ymchwil yn ystyried sut y gellid gwneud y penderfyniad polisi fel nad yw’n cael effaith negyddol ar y Gymraeg
Safonau gweithredu
- Mae gennym bolisi ar waith ar ddefnyddio’r Gymraeg yn fewnol i hyrwyddo a hwyluso’r defnydd ar yr iaith
- Gofynnwn i bob aelod staff a ydynt yn dymuno cael eu contract cyflogaeth yn Gymraeg ac a ydynt yn dymuno cael unrhyw ohebiaeth yn gysylltiedig â’u cyflogaeth unigol yn Gymraeg
- Rydym yn cyhoeddi pob polisi mewnol yn ddwyieithog
- Mae staff yn gallu cwyno yn Gymraeg ac mae hawl ganddynt ymateb yn Gymraeg i gŵyn a wnaed yn eu herbyn
- Rydym yn darparu meddalwedd cyfrifiadurol i staff wirio sillafu a gramadeg yn Gymraeg a darparwn arweiniad yn ein canllaw arddull ar ddefnyddio’r Gymraeg yn gywir, gan gynnwys enwau lleoedd, sillafu a geirfa gywir, ac ymadroddion i’w hosgoi
- Rydym yn asesu sgiliau Cymraeg yr holl staff yn flynyddol trwy hunanasesiad
- Rydym yn cynnig hyfforddiant yn Gymraeg i’r holl staff
- Rydym yn darparu gwybodaeth i’r staff fel rhan o’r broses sefydlu i godi ymwybyddiaeth o’r Gymraeg
- Rydym wedi darparu geiriad a logo priodol ar gyfer llofnod e-bost y staff i ddangos a ydynt yn siarad Cymraeg yn rhugl neu’n ddysgwyr
- Rydym yn cynnig bathodyn neu laniard Iaith Gwaith i’r holl staff Cymraeg eu hiaith/dysgwyr
- Rydym yn asesu sgiliau Cymraeg ar gyfer swyddi newydd neu swyddi gwag fesul achos
- Rydym yn cyhoeddi’r holl wybodaeth sy’n gysylltiedig â recriwtio yn ddwyieithog ac yn datgan y sgiliau iaith sy’n ofynnol ar gyfer y swydd
- Mae pob hysbyseb yn datgan ein bod yn croesawu ceisiadau yn Gymraeg
- Mae ffurflenni cais yn cynnwys lle i unigolion ddatgan a ydynt am ddefnyddio’r Gymraeg yn ystod cyfweliad ac y darperir cyfieithu ar y pryd, os yw hynny’n briodol
- Dangosir pob arwydd yn Gymraeg
Safonau cadw cofnodion
- Rydym yn cynnal cofnod o’r cwynion a gawn yn gysylltiedig â’n cydymffurfiaeth â Safonau’r Gymraeg
- Rydym yn cynnal cofnod o’r camau a gymerwyd i gydymffurfio â’r safonau llunio polisïau
- Rydym yn cynnal cofnod o sgiliau Cymraeg yr holl staff ac yn cadw’r hunanasesiadau
- Rydym yn cynnal cofnod o’r asesiadau rydym yn eu cyflawni ar gyfer sgiliau Cymraeg swyddi newydd neu swyddi gwag
- Rydym yn cynnal cofnod o’r ffordd y cafodd pob swydd newydd neu swydd wag ei chategoreiddio o ran yr angen am sgiliau Cymraeg
Sut rydym yn hyrwyddo ein gwasanaethau Cymraeg
Rydym yn sefydliad cwbl ddwyieithog ac rydym yn annog ein cofrestreion a’n rhanddeiliaid eraill i ddefnyddio’r Gymraeg wrth ymwneud â ni, naill ai ar lafar neu yn ysgrifenedig. Mae sawl ffordd rydym yn gwneud hyn:
- Rydym yn cymryd rhan yn Niwrnod Hawliau’r Gymraeg Comisiynydd y Gymraeg bob blwyddyn, gan hyrwyddo’n gwasanaethau Cymraeg trwy’r cyfryngau cymdeithasol
- Mae ein holl sianeli cyfryngau cymdeithasol yn cael eu gweithredu’n ddwyieithog
- Mae tudalen lanio’n gwefan yn rhoi dewis o ieithoedd i’r defnyddiwr bob tro y byddant yn mynd at ein gwefan
- Mae ein gwefan ar gael yn y Gymraeg a’r Saesneg ac mae botwm toglo Cymraeg / Saesneg yn y gornel dde ar frig holl dudalennau ein gwefan, sy’n caniatáu i’r defnyddiwr newid iaith yn hawdd
- Mae pob swydd wag yn cael ei hysbysebu’n Gymraeg ac mae ymgeiswyr yn gallu gwneud cais yn Gymraeg
- Mae ein gwasanaeth ateb awtomataidd yn darparu dewis iaith i bob galwr
- Rydym yn arddangos posteri “Iaith Gwaith” yn ein derbynfa
- Caiff pob aelod staff Cymraeg ei iaith fathodyn neu laniard “Iaith Gwaith” i’w wisgo
Rydym hefyd yn annog staff i ddefnyddio’r Gymraeg yn fewnol:
- Rydym yn cyhoeddi e-gylchlythyr ‘Cymraeg ar waith’ chwarterol i’r holl staff i hyrwyddo’r defnydd ar y Gymraeg ar draws y sefydliad, ac i helpu sicrhau ein bod yn gweithredu Safonau’r Gymraeg yn gyson
- Mae adran bwrpasol yng nghanllaw arddull CGA ar ddefnyddio’r Gymraeg yn gywir, gan gynnwys enwau lleoedd, sillafu a geirfa gywir, ac ymadroddion i’w hosgoi
- Rydym wedi gosod pecyn meddalwedd Cysgliad ar gyfrifiaduron gweithwyr Cymraeg eu hiaith a rhaglen 'To Bach' ar bob cyfrifiadur
- Mae holl bolisïau, gweithdrefnau ac arweiniad staff ar gael i staff yn Gymraeg yn llyfrgell y staff
- Rydym yn llwyr gefnogi hyfforddiant Cymraeg perthnasol i bob gweithiwr
Adroddiad monitro blynyddol
Bob blwyddyn, rydym yn llunio adroddiad monitro blynyddol sy’n darparu gwybodaeth am ein cydymffurfiaeth â’r safonau, ac yn amlinellu sut y gwnaethom weithredu’r safonau.
Darllenwch ein hadroddiad monitro safonau’r Gymraeg ar gyfer 2022-23.
Gwneud cwyn
Gallwch gwyno i ni os byddwn yn methu darparu gwasanaeth Cymraeg, neu os na fyddwch yn fodlon â safon y gwasanaeth Cymraeg a ddarparwn.
Hefyd, gallwch gwyno wrth Gomisiynydd y Gymraeg.
Rydym yn croesawu unrhyw sylwadau neu awgrymiadau am ein darpariaeth ddwyieithog, a’n hymagwedd at y Gymraeg.