.png)
@ewc_cga
Sunil Patel: O’r Teras i’r Ystafell Ddosbarth, Pam Dwi Mor Angerddol Dros ‘Dangos y Cerdyn Coch i Hiliaeth’
Fel llawer o blant ifanc heddiw, tyfais i fyny gyda diddordeb mawr mewn pêl-droed a chychwynnais gefnogi Tottenham Hotspur pan oeddwn yn 7 oed wrth dyfu fyny yn Llundain. Un o fy atgofion cynharaf oedd ohonyn nhw’n ennill cwpan yr FA yn erbyn QPR yn 1982, ac yno dechreuodd fy nhaith o fod yn gefnogwr Spurs gydol oes.
Roedd y flwyddyn honno yn un arwyddocaol i mi, nid yn unig gan fy mod wedi symud gyda fy nheulu o Lundain i Gaerdydd, ond oherwydd beth ddigwyddodd i mi yn hwyrach ymlaen yn 1982.
Ar Hydref 30ain 1982, deffrais wedi cynhyrfu gan wybod fy mod i’n mynd i wylio fy ngêm bêl-droed broffesiynol gyntaf gyda fy mrawd hŷn a’i ffrind.
Dwi’n cofio cerdded tuag at y stadiwm gyda’r cefnogwyr eraill, gan deimlo’n nerfus ac wedi cyffroi ar yr un pryd.
Aethom drwy’r turnstiles ac am y brif deras i sefyll gyda chefnogwyr eraill y tîm cartref. Dwi’n cofio pa mor swnllyd oedd yr awyrgylch pan ddaeth y chwaraewyr allan o’r twnnel, a’r cefnogwyr yn canu wrth i’r cyffro cynyddu.
Roedd y 3 ohonom yn sefyll yng nghanol y dorf, i gyd yn cefnogi’r un tîm, yn edrych ymlaen ond dal yn hynod nerfus. Yna, tua 10 munud i mewn i’r hanner cyntaf bu i ni ddechrau teimlo beth oeddem yn tybio oedd diferion o law ar gefnau ein gyddfau. Dim ond wedi i ni droi rownd wnaethom sylweddoli bod grŵp o gefnogwyr yn poeri arnom ni ac yn gweiddi’r gair ‘Paki’ atom ni; doeddwn i erioed wedi clywed y gair yma o’r blaen ond yn anffodus mae’n air rydym wedi gorfod dod i arfer gyda – hyd yn oed nawr yn 2019.
Cododd hyn ofn aruthrol arna i, a bu i mi osgoi gwylio pêl-droed yn fyw tan roeddwn yn fy ugeiniau. Hyd heddiw, dydw i byth yn hollol gyfforddus wrth wylio gêm mewn stadiwm gan ein bod ym mhell iawn o gael gwared ar hiliaeth o’r gêm brydferth.
Er hyn, mae pêl-droed wedi dod a llawer iawn o fwynhad i fy mywyd. Dwi wedi defnyddio hyn, ynghyd â fy mhrofiadau bywyd o ddelio gyda hiliaeth, wrth arwain yr elusen Dangos y Cerdyn Coch i Hiliaeth yng Nghymru.
Dwi’n hynod falch o’r gwaith rydym yn ei wneud yng Nghymru a’r gweithgareddau amrywiol rydym yn eu cyflawni, megis darparu gweithdai mewn ysgolion a hyfforddiant i ddarpar athrawon. Rydym hefyd yn cefnogi a chydweithio gyda chlybiau pêl-droed, rygbi a chwaraeon eraill ledled Cymru ac yn lleisio dros grwpiau sydd heb gynrychiolaeth ddigonol ar draws y genedl.
Mae Troseddau Casineb yn parhau i fod ar gynnydd, gyda throseddau ar sail hîl a chrefydd yn cynrychioli 80% o’r holl achosion yng Nghymru. Gan fy mod wedi dioddef o hiliaeth ers roeddwn yn ifanc, medraf ddeall faint gall hyn effeithio ar rywun - yn feddyliol ac yn emosiynol. Mae’n peri cryn bryder bod cynifer o bobl ifanc yn dioddef ac yn wynebu hiliaeth o fewn ein cymunedau. Felly, mae’n hollbwysig fod pob un sydd mewn safle o gyfrifoldeb yn gwneud eu gorau i gefnogi ein pobl ifanc a’r genhedlaeth nesaf.
Dwi’n cofio eistedd wrth fy nesg yn 2008 a derbyn galwad gan riant disgybl 10 oed o’r enw Hannah Roberts, oedd yn dioddef hiliaeth ddifrifol mewn ysgol yng Nghymru. Nid oedd yr ysgol yn gwybod sut i gefnogi Hannah na sut i ddelio gyda’r broblem. O fewn ychydig ddyddiau, ymwelais i a’r cyn-bêl-droediwr, Leroy Rosenior, â’r ysgol. Ar ddiwedd y gweithdy bu i ddau fachgen godi eu dwylo i gyfaddef iddynt ddefnyddio iaith hiliol ac roeddynt am ymddiheuro. Roedd hyn yn foment bwysig i Hannah, oherwydd, yn dilyn y gefnogaeth yma, ni ddioddefodd hithau rhagor o hiliaeth yn yr ysgol. Gwellodd ei pherfformiad academaidd ynghyd â’i hyder a’i hunanwerth. Byswn yn annog pawb sy’n gweithio ym maes addysg i wylio Hannah yn rhannu ei phrofiadau.
Fel elusen sy’n gweithredu mewn amseroedd ansicr (yn economaidd a chymdeithasol) nid ydym mewn sefyllfa i gynorthwyo cymaint o ysgolion a hoffant. Yn ystod y flwyddyn academaidd yma rydym wedi derbyn ein nifer uchaf erioed o geisiadau am gymorth gan ysgolion ond yn anffodus – ac yn rhwystredig – oherwydd diffyg adnoddau nid yw’n bosib i ni gefnogi pob un.
Gyda hyn mewn golwg, rydym ar hyn o bryd yn annog athrawon a staff cynorthwyol yng Nghymru i gwblhau'r arolwg hwn hwn. Gobeithiwn bydd nifer fawr yn ei gwblhau. Byddwn yn defnyddio’r canlyniadau i wella’r gwaith a’r cymorth gallwn gynnig i ysgolion ac i brofi bod gyda’n gilydd gallwn Ddangos y Cerdyn Coch i Hiliaeth.
Sunil Patel
Sunil Patel yw Rheolwr Ymgyrch Dangos y Cerdyn Coch i Hiliaeth (Cymru) – yr elusen gwrth-hiliaeth flaenllaw yng Nghymru.
Araf fu’r sector gwaith ieuenctid yng Nghymru i ymateb i gyflymder digynsail datblygiadau technolegol ac o ganlyniad nid yw’n defnyddio’r maes digidol mor effeithiol â mathau eraill o addysg. Yn lle cysylltu’r technolegau hyn â chyfleoedd; ffordd newydd o wneud pethau, mae yna rai sy’n ystyried y datblygiad digidol hwn yn fygythiad; yn cystadlu am amser a sylw pobl ifanc ac yn cyflymu tranc ymarfer wyneb yn wyneb ym maes gwaith ieuenctid.
Mae Cymwysterau Cymru yn ymgymryd â gwaith ymchwil er mwyn helpu i lywio'r ffordd y caiff cymwysterau eu dylunio a'u datblygu ar gyfer disgyblion rhwng 14 a 16 oed yng Nghymru yn y dyfodol. Rhan ganolog o'r rhaglen waith hon yw ystyried sut y gall cymwysterau gefnogi'r cwricwlwm newydd yng Nghymru.
Yn Parentkind ein gweledigaeth yw bod cyfranogiad gweithgar gan rieni yn gynhwysyn angenrheidiol yn llwyddiant addysgiadol ein plant, gan gymdeithas, ysgolion a’r rhieni hefyd.
Mari Wyn Gooberman, Rheolwr Addysg ac Ymgysylltu â Phobl Ifanc yng Nghynulliad Cenedlaethol Cymru yn siarad am weithio i sefydlu Senedd Ieuenctid Cymru a'r her i ymgysylltu â dysgwyr yn yr etholiadau ar-lein cenedlaethol cyntaf ar gyfer pobl ifanc 11-17 oed.